Polska i Niemcy są bardzo silnie powiązane ze sobą gospodarczo, dzieląc zarówno wyzwania, jak i szanse związane z obecną sytuacją gospodarczą i polityczną w UE i na świecie. Jakie są korzyści z tej integracji, a jakie zagrożenia? Czy wraz z awansem rozwojowym Polski zainteresowanie Niemiec inwestycjami w Polsce może dobiec końca, czy jeszcze wzrośnie? Pierwsza część dyskusji skupiona będzie na bieżącej sytuacji gospodarczej partnerów i ich współpracy. Druga część poświęcona będzie roli Polski i Niemiec w regionie i na świecie, z naciskiem na potencjał gospodarczy i strategiczne partnerstwo w Unii Europejskiej. Czy oba państwa mogą stworzyć tandem napędzający przyszłą UE?

Deutschland und Polen sind wirtschaftlich sehr eng miteinander verbunden und teilen sowohl Herausforderungen als auch Chancen im Zusammenhang mit der aktuellen wirtschaftlichen und politischen Situation in der EU und der Welt. Was sind die Vorteile dieser Integration und was sind die Risiken? Könnte mit dem Entwicklungsfortschritt Polens das Interesse Deutschlands an Investitionen in Polen nachlassen oder wird es noch zunehmen? Der erste Teil der Diskussion wird sich auf die aktuelle wirtschaftliche Situation der Partner und ihre Zusammenarbeit konzentrieren. Im zweiten Teil geht es um die Rolle Deutschlands und Polens in der Region und in der Welt, wobei der Schwerpunkt auf dem wirtschaftlichen Potenzial und der strategischen Partnerschaft in der Europäischen Union liegt. Können die beiden Länder ein Tandem bilden, um die zukünftige EU voranzutreiben?

W związku z rewizją polityki bezpieczeństwa USA wdrażaną przez administrację Trumpa Europa stoi przed szeregiem wyzwań. Państwa europejskie muszą w dużo większym stopniu przejąć odpowiedzialność za obronę zbiorową w NATO i szersze bezpieczeństwo w UE w dobie rosyjskiej agresji na Ukrainę i dążenia Moskwy do podważenia europejskiego porządku bezpieczeństwa. Unia Europejska musi też zwiększyć zaangażowanie w swoim wschodnim sąsiedztwie, wspierając przede wszystkim Ukrainę, ale też Mołdawię czy Armenię. Równie dużym wyzwaniem będzie kształtowanie europejskiej polityki wobec Rosji wobec możliwego amerykańsko-rosyjskiego resetu. Jak Polska i Niemcy podchodzą do tych wyzwań w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej? Gdzie możemy wzmacniać dwustronną współpracę?

Die von der Trump-Administration eingeleitete Revision der US-Sicherheitspolitik stellt Europa vor eine Reihe von Herausforderungen. Die europäischen Staaten müssen in Zeiten der russischen Aggression gegen die Ukraine und Moskaus Bestreben, die europäische Sicherheitsordnung zu untergraben, viel mehr Verantwortung für die kollektive Verteidigung in der NATO und die Sicherheit in der EU im weiteren Sinne übernehmen. Die EU muss sich auch in ihrer östlichen Nachbarschaft stärker engagieren und insbesondere die Ukraine, aber auch Moldawien oder Armenien unterstützen. Eine ebenso große Herausforderung wird die Gestaltung der europäischen Politik gegenüber Russland angesichts eines möglichen US-amerikanisch-russischen Reset sein. Wie gehen Deutschland und Polen diese Herausforderungen innerhalb der Nordatlantischen Allianz und der Europäischen Union an? Wo können wir die bilaterale Zusammenarbeit stärken?

Celem dyskusji panelowej będzie refleksja nad tym, w jaki sposób można skutecznie prowadzić rozszerzenie UE i trwające procesy akcesyjne. W tym celu omówione zostaną wyzwania związane z procesem negocjacji, przygotowania UE do przyjęcia nowych członków oraz wpływ środowiska polityki bezpieczeństwa na politykę rozszerzenia. Szczególna uwaga zostanie poświęcona procesowi akcesyjnemu Ukrainy. W ramach panelu wybrzmią głosy z Polski i Niemiec, a także ekspertyza z praktyki polityczno-administracyjnej i badań dotyczących polityki. Zaproszony zostanie także przedstawiciel Ukrainy.

Ziel der Podiumsdiskussion ist es, darüber nachzudenken, wie die EU-Erweiterung und der laufende Beitrittsprozess erfolgreich gestaltet werden können. Zu diesem Zweck werden die Herausforderungen des Verhandlungsprozesses, die Vorbereitungen der EU auf die Aufnahme neuer Mitglieder und die Auswirkungen des sicherheitspolitischen Umfelds auf die Erweiterungspolitik erörtert. Besondere Aufmerksamkeit wird dem Beitrittsprozess der Ukraine gewidmet. Auf dem Podium werden Stimmen aus Deutschland und Polen sowie Expertenmeinungen aus der politisch-administrativen Praxis und der Politikforschung vertreten sein. Auch ein Vertreter aus der Ukraine wird eingeladen.

Media społecznościowe przejmują funkcje spełniane dotychczas przez media tradycyjne, otwierając zupełnie nowe możliwości manipulowania odbiorcami / użytkownikami. W czasie ostatniej kampanii wyborczej w USA obserwowaliśmy bezprecedensowe zbliżenie polityki i technologicznych gigantów. Pytanie, czego branża Big Tech oczekuje od polityki w zamian? Media walczą o clickbaity i wchodzą w strategiczne układy, z tymi, którzy aktualnie mają władzę i wpływy. Kto tu kim manipuluje?
Czy likwidacja ograniczeń dla rozwoju nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji, zmieni trwale zasady gry w obszarze polityka vs. media? Jaką odpowiedź mają na to Polska, Niemcy, Unia Europejska?

Die sozialen Medien übernehmen zunehmend die Rolle traditioneller Medien und eröffnen völlig neue Möglichkeiten der Manipulation von Rezipienten und Nutzern. Während des letzten US-Wahlkampfs konnten wir eine beispiellose Annäherung zwischen Politik und Technologiegiganten beobachten. Doch was erwartet die Big-Tech-Branche im Gegenzug von der Politik?
Medien kämpfen selbst um Klicks und schließen strategische Allianzen mit denjenigen, die gerade an der Macht sind. Wer manipuliert hier eigentlich wen?
Wird der Abbau von Beschränkungen für neue Technologien, einschließlich künstlicher Intelligenz, die Spielregeln zwischen Politik und Medien dauerhaft verändern? Wie positionieren sich dazu Deutschland, Polen und die Europäische Union?

Spotkanie ma na celu umożliwienie dialogu między polskimi i niemieckimi wydawcami, tłumaczami literatury i agencjami literackimi z Polski i Niemiec. Co mogłoby przyczynić się do popularyzacji literatury polskiej w Niemczech i literatury niemieckiej w Polsce? Czego oczekują czytelnicy, jakimi priorytetami kierują się wydawnictwa, jak lepiej promować przekłady na obu rynkach? Jak w obliczu dominacji tłumaczeń z języka angielskiego bronić się przed zubożeniem wielojęzycznego oglądu świata? O tym, jakie mechanizmy stosują szukając odpowiedzi na te pytania, a także o tym, jakie wyzwania rodzi dla literatury i rynku książki sztuczna inteligencja, opowiedzą uczestnicy życia literackiego.

Das Treffen soll einen Dialog zwischen polnischen und deutschen Verlegern, Literaturübersetzern und Literaturagenturen aus Deutschland und Polen ermöglichen. Was könnte zur Popularisierung der polnischen Literatur in Deutschland und der deutschen Literatur in Polen beitragen? Was erwarten die Leser, was sind die Prioritäten der Verleger, wie kann man Übersetzungen auf beiden Märkten besser fördern? Wie kann man sich angesichts der Dominanz englischer Übersetzungen gegen die Verarmung eines mehrsprachigen Weltbildes wehren? VertreterInnen der Literaturszene werden über Ihre Methoden sprechen, mit denen sie Antworten auf diese Fragen suchen, sowie über die Herausforderungen, die die künstliche Intelligenz für die Literatur und den Buchmarkt mit sich bringt.

Po sesjach analitycznych i eksperckich, na zakończenie Forum proponujemy szersze spojrzenie w debacie plenarnej na rolę stosunków polsko-niemieckich w 2025 roku – w kontekście Europy jako wspólnoty bezpieczeństwa w radykalnie zmieniającym się świecie, ale także, co nie mniej ważne, przyszłości Europy jako wspólnoty dziedzictwa kulturowego. W interdyscyplinarnej dyskusji chcielibyśmy zastanowić się, czy Polska i Niemcy, związane swoimi „specjalnymi relacjami”, stanowią wartość dodaną dla Europy? Jak to wygląda, gdy zmienimy perspektywę i nabierzemy dystansu - gdy spojrzymy na te relacje zza Sekwany, a nawet - stojąc nad Potomakiem czy - nad Dnieprem? Do debaty na ten temat zapraszamy rozmówców z Polski, Niemiec, Francji, Ukrainy.

Nach den analytischen Expertensitzungen schlagen wir vor, das Forum mit einer Plenardebatte über die Rolle der deutsch-polnischen Beziehungen im Jahr 2025 abzuschließen – hinausgehend von Europa als Sicherheitsgemeinschaft in einer sich radikal verändernden Welt, aber auch, nicht zuletzt, mit Blick auf die Zukunft Europas als Gemeinschaft des kulturellen Erbes. In einer interdisziplinären Diskussion möchten wir der Frage nachgehen, ob Deutschland und Polen, verbunden durch ihre „besondere Beziehung“, einen Mehrwert für Europa darstellen? Wie sieht es aus, wenn wir die Perspektive wechseln und Abstand gewinnen - wenn wir diese Beziehungen von jenseits der Seine, oder gar - am Potomac oder - am Dnjepr stehend, betrachten? Wir laden Gesprächspartner aus Deutschland, Polen, Frankreich und der Ukraine ein, um gemeinsam über diese Fragen zu diskutieren.

Wśród najważniejszych wydarzeń historycznych odgrywających nadal dużą rolę we współczesnych relacjach polsko-niemieckich znajduje się II wojna światowa. Zgodnie z obliczeniami Ośrodka „KARTA” w czasie wojny różnymi rodzajami represji – poza zabitymi i zamordowanymi obywatelami II RP – objętych było ok. 12 mln osób. Polskie i niemieckie kultury pamięci nie są tożsame. Niemiecka pamięć jest zdominowana przez ciężar winy, a w jej centrum znajduje się ludobójstwo na Żydach. Strona polska uważa, że konieczne jest głębsze zakorzenienie w niemieckiej świadomości także innych grup ofiar pośród obywateli II RP, w tym Polaków. W czasie panelu zaplanowano cztery dyskusje: 1. Polskie i niemieckie kultury pamięci - konflikt czy porozumienie. 2. Dom Niemiecko-Polski / Pomnik. 3. Podręcznik polsko-niemiecki. 4. Przyszłość niemieckiej kultury pamięci.

Zu den wichtigsten historischen Ereignissen, die auch heute noch eine große Rolle in den deutsch-polnischen Beziehungen spielen, gehört der Zweite Weltkrieg. Nach Berechnungen des „KARTA“-Zentrums waren während des Krieges etwa 12 Millionen Menschen verschiedenen Formen der Repression ausgesetzt - zusätzlich zu den getöteten und ermordeten Bürgern der Zweiten Republik. Die deutsche und die polnische Erinnerungskultur sind nicht identisch. Die deutsche Erinnerungskultur ist geprägt von der Last der Schuld, in deren Zentrum der Völkermord an Juden steht. Die polnische Seite hält es für notwendig, auch andere Opfergruppen unter den Bürgern der Zweiten Republik, darunter Polen, stärker im deutschen Bewusstsein zu verankern. Während des Panels sind vier Diskussionen geplant: 1. polnische und deutsche Erinnerungskulturen - Konflikt oder Übereinstimmung. 2. deutsch-polnisches Haus / Gedenkstätte. 3. das deutsch-polnische Geschichtsbuch. 4. die Zukunft der deutschen Erinnerungskultur.

Forum Polsko-Niemieckie odbędzie się w 2025 roku pod znakiem nowości – z nowym rządem federalnym w Niemczech, nowym prezydentem w Polsce i w 35. rocznicę podpisania Polsko-Niemieckiego Traktatu o Dobrym Sąsiedztwie z 1991 roku. W ciągu siedmiu lat, które upłynęły od ostatniego Forum, społeczeństwo obywatelskie i współpraca transgraniczna stanowiły trzon naszych stosunków – tam, gdzie polityka już się nie spotykała, dialog społeczeństwa obywatelskiego nadal kwitł, a region przygraniczny realnie połączył obie strony granicy. Kluczowe kwestie na przyszłość są w zasadzie oczywiste – czy to dzięki „Manifestowi społeczeństwa obywatelskiego”, czy rozmaitym apelom płynącym ze środowiska współpracy transgranicznej. Na Forum chcielibyśmy połączyć te perspektywy i omówić następujące pytania z uczestnikami w formacie world-café: Jakie są najważniejsze potrzeby społeczeństwa obywatelskiego? Jak zaangażować więcej młodych ludzi w stosunki pl-de? Jak wzmocnić skuteczność podmiotów w polsko-niemieckim obszarze współzależności?

Das Deutsch-Polnische Forum findet 2025 unter neuen Vorzeichen statt – eine neue Bundesregierung in Deutschland, ein neuer Präsident in Polen und noch ein Jahr bis zum 35. Jahrestag der Unterzeichnung des Deutsch-Polnischen Nachbarschaftsvertrags von 1991. Die zivilgesellschaftliche und grenzüberschreitende Zusammenarbeit war in den acht Jahren seit dem letzten Forum das Rückgrat unserer Beziehungen- dort, wo die Politik nicht mehr zusammenkam, blühte weiter der zivilgesellschaftliche Dialog, entwickelte sich die Grenzregion zu einer wahren Verflechtungsregion. Die wesentlichen Zukunftsthemen liegen im Grunde auf dem Tisch – sei es durch das „Manifest der Zivilgesellschaft“ oder durch verschiedene Appelle aus den Reihen der grenzüberschreitenden Zusammenarbeit. Auf dem Forum wollen wir diese Perspektiven zusammenbinden und folgende Fragen im Weltcaféformat mit den Teilnehmerinnen und Teilnehmern diskutieren: Was sind die wichtigsten Anliegen der Zivilgesellschaft? Wie gewinnen wir mehr junge Menschen für ein Engagement in DEU-POL Beziehungen? Wie können wir die Wirkmacht der Akteure im deutsch-polnischen Verflechtungsraum stärken?